Cách đây 110 năm, với ý chí, khát vọng cháy bỏng giải phóng dân tộc Việt Nam khỏi ách  nô lệ dưới chế độ thực dân, phong kiến, ngày 5/6/1911, người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành đã rời bến Nhà rồng ra đi tìm đường cứu nước. Hành trình của Người đã mở ra những mốc son rực rỡ nhất trong lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc Việt Nam. Gần 30 mươi năm từ lúc ra đi cho đến khi trở về Tổ quốc, Nguyễn Tất Thành sau này đã trở thành lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc - Chủ tịch Hồ Chí Minh muôn vàn kính yêu của chúng ta, đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử cao cả, mang đến cho dân tộc Việt Nam ngọn cờ và khát vọng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội.

Phát huy ý chí tự lực, tự cường và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh hạnh phúc là nội dung quan trọng trong tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, là biểu tượng cao đẹp nhất của chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam. Thực hiện Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII "Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh"; tiếp tục thực hiện Kế hoạch số 03-KH/TW ngày 25/7/2016 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã thành công rất tốt đẹp, góp phần củng cố, nâng cao niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, vào sự nghiệp đổi mới đất nước; cổ vũ toàn Đảng, toàn dân, toàn quân phát huy tinh thần yêu nước, ý chí và khát vọng phát triển vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Đại hội chỉ rõ: “Động lực và nguồn động lực phát triển quan trọng của đất nước là khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc”.

1. Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về ý chí tự lực, tự cường

Nếu “tự lực” có nghĩa là dựa vào sức mình để sống và làm việc, tuyệt đối không trông chờ, ỷ lại vào người khác thì “tự cường” có nghĩa là tự làm cho mình mạnh lên, không chịu thua kém người khác, dân tộc khác. Tự lực, tự cường, tự chủ là những phẩm chất tốt đẹp của mỗi con người, mỗi dân tộc vì chứa đựng trong đó lòng tự trọng, ý chí vươn lên và khát vọng khẳng định bản thân. Là người tìm đường và dẫn đường cho dân tộc, Hồ Chí Minh luôn đề cao tinh thần tự lực, tự cường và nổi bật trong tư tưởng đặc sắc đó của Người là một số nội dung chính sau đây:

Thứ nhất, theo Người, ý chí tự lực, tự cường là không phụ thuộc vào lực lượng bên ngoài, có quan điểm độc lập trong quan hệ quốc tế. Với ý chí, khát vọng đấu tranh mãnh liệt, bất khuất vì độc lập, tự do, cách mạng ở các nước thuộc địa trong đó có Việt Nam hoàn toàn có thể chủ động giành thắng lợi, không phụ thuộc việc cách mạng ở chính quốc có thắng lợi hay không. Đồng thời, Người cũng chỉ rõ mối quan hệ khăng khít giữa cách mạng ở thuộc địa và cách mạng ở chính quốc. Người ví mối quan hệ đó như hai cánh của một con chim và vạch trần bản chất của chủ nghĩa tư bản thực dân giống con đỉa có hai vòi, một vòi bám vào giai cấp vô sản ở các nước tư bản, vòi kia hút máu các dân tộc thuộc địa, Người khẳng định muốn tiêu diệt nó, phải cắt cả hai cái vòi, muốn vậy phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa cách mạng thuộc địa và cách mạng chính quốc.

Hoạt động trong Quốc tế Cộng sản, Nguyễn Ái Quốc luôn chú trọng đưa ra đề nghị Quốc tế Cộng sản đặt đúng vị trí, vai trò của cách mạng thuộc địa trong phong trào cách mạng vô sản thế giới, tích cực giúp đỡ cách mạng thuộc địa về lý luận và phương pháp đấu tranh, đào tạo cán bộ cho các dân tộc thuộc địa, cổ vũ vàhướng dẫn phong trào cách mạng thuộc địa phát triển đúng hướng, có khả năng tự giải phóng mình.

Thứ hai, ý chí tự lực, tự cường là phải nhận thức rõ sức mạnh của chủ nghĩa yêu nước và tinh thần dân tộc với chủ nghĩa quốc tế trong sáng. Người chỉ rõ sức mạnh của chủ nghĩa dân tộc chân chính, bao gồm chủ nghĩa yêu nước và tinh thần dân tộc, tạo nên sức mạnh to lớn của các dân tộc bị áp bức trên thế giới đứng lên chống đế quốc, thực dân.Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời là minh chứng sống động nhất về sức mạnh dân tộc, mà chủ nghĩa yêu nước, tinh thần dân tộc, kết hợp chủ nghĩa quốc tế trong sáng là nhân tố quy tụ, thúc đẩy, hòa quyện, kết tinh mọi nguồn lực bên trong và bên ngoài, sức mạnh của các tầng lớp, giai cấp trong xã hội Việt Nam, kiên cường đấu tranh dưới sự lãnh đạo của Đảng và lãnh tụ Hồ Chí Minh.

Thứ ba, ý chí tự lực, tự cường là sự chủ động, chuẩn bị mọi mặt các điều kiện của cách mạng. Người khẳng định: điều kiện trước hết là phải có một Đảng cách mệnh, “để trong thì vận động và tổ chức dân chúng, ngoài thì liên lạc với dân tộc bị áp bức và vô sản giai cấp mọi nơi. Đảng có vững cách mệnh mới thành công, cũng như người cầm lái có vững thuyền mới chạy. Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa làm cốt, trong đảng ai cũng phải hiểu, ai cũng phải theo chủ nghĩa ấy. Đảng mà không có chủ nghĩa cũng như người không có trí khôn, tàu không có bàn chỉ nam”. Đồng thời chỉ ra các nhiệm vụ quan trọng, cần kíp về việc chuẩn bị các điều kiện đảm bảo sự thắng lợi của cách mạng, như: xây dựng lực lượng cách mạng (bao gồm lực lượng chính trị và lực lượng vũ trang); căn cứ địa cách mạng; tập dượt cho quần chúng đấu tranh, xác định phương pháp đấu tranh khởi nghĩa từng phần đến Tổng khởi nghĩa giành chính quyền; chuẩn bị bộ máy tổng khởi nghĩagiành chính quyền khi thời cơ chín muồi và dự kiến các công việc sau khi giành được chính quyền. Nhờ có sự chủ động, chuẩn bị chu đáo về mọi mặt, chỉ trong vòng 15 ngày Cách mạng tháng Tám (1945) diễn ra mau lẹ, ít đổ máu, giành thắng lợi hoàn toàn trên cả nước

Thứ tư, ý chí tự lực, tự cường là đặc biệt chú trọng phát huy vai trò, sức mạnh của Nhân dân.Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, “Nhân dân” là phạm trù cao quý nhất. Người nói: “Trong bầu trời không gì quý bằng nhân dân. Trong thế giới không gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của nhân dân”. Người khẳng định, dân khí mạnh thì binh lính nào, súng ống nào cũng không địch nổi. “Nếu lãnh đạo khéo thì việc gì khó khăn mấy và to lớn mấy, nhân dân cũng làm được”.

Thứ năm, ý chí tự lực, tự cường là quyết tâm bảo vệ và giữ vững nền độc lập dân tộc.Tư tưởng Hồ Chí Minh về quyết tâm bảo vệ và giữ vững độc lập dân tộc,“nhất định không chịu mất nước, không chịu làm nô lệ”, “không có gì quý hơn độclập tự do”, thể hiện rất rõ khi Tổ quốc bị lâm nguy, khi dân tộc phải đương đầu với những kẻ thù có sức mạnh kinh tế - quân sự vào hàng cường quốc thế giới, chống lại âm mưu áp đặt chế độ áp bức, bóc lột của chủ nghĩa đế quốc thực dân.

2. Một số giải pháp đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về ý chí tự lực, tự cường ở Đảng bộ Trường chính trị Hoàng Văn Thụ

Đảng bộ Trường Chính trị Hoàng Văn Thụ là đảng bộ cơ sở, trực thuộc Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh Lạng Sơn, với tổng số 45 đảng viên/49 cán bộ, viên chức và lao động, trong đó đảng viên là nữ có 26/49 đồng chí; đảng viên là nam: 19/49 đồng chí.Về trình độ chuyên môn: Đại học: 08 đồng chí; thạc sỹ: 35 đồng chí; Trung cấp: 04 đồng chí. Trình độ lý luận chính trị: 31 đồng chí trình độ cao cấp; 09 đồng chí trình độ trung cấp. Kiến thức quản lý nhà nước: Đã bồi dưỡng ngạch chuyên viên cao cấp 04 đồng chí; ngạch chuyên viên chính 34 đồng chí; ngạch chuyên viên 04 đồng chí.

Trong những năm vừa qua, Đảng ủy trường luôn đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, nâng cao tinh thần yêu nước, ý chí tự lực, tự cường dân tộc cán bộ, đảng viên thực hiện thắng lợi nhiệm vụ được giao được biểu hiện cụ thể như sau:

Hàng năm căn cứ Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh; Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Khối các cơ quan tỉnh; Đảng uỷ trường đã lựa chọn những nội dung có tính trọng tâm trong công tác từ đó cụ thể hoác trong Chương trình công tác toàn khoá của Ban Chấp hành Đảng bộ.Đảng ủy trường đã nghiêm túc triển khai, quán triệt nội dung các văn kiện Đại hội Đảng các cấp; 100% đảng viên trong Đảng bộ trường tham gia học tập Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng dưới nhiều hình thức. Đảng bộ, tổ chức hội nghị, hội thảo, tọa đàm…

Từ hoạt động thực tiễn và chương trình công tác toàn khoá đã đề ra, Đảng uỷ đã kịp thời ban hành các quy chế, quy định, phân công, phân nhiệm rõ ràng đem lại hiệu quả cao trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chuyên môn của Nhà trường

Đảng ủy, các chi bộ trong quá trình lãnh đạo luôn thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ, phát huy tinh thần đoàn kết, sáng tạo của đảng viên và quần chúng trong chi, đảng bộ

Đảng ủy, các chi bộ, 100% đảng viên xây dựng và nghiêm túc thực hiện Kế hoạch khắc phục, hạn chế, khuyết điểm được chỉ ra sau kiểm điểm tự phê bình và phê bình hằng năm, gắn với kiểm điểm thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Từng cán bộ đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo quản lý, người đứng đầu cấp uỷ, chính quyền luôn nêu cao tinh thần gương mẫu đi đầu trong thực hiện nhiệm vụ chính trị, nêu gương cho cán bộ, đảng viên.

Năm là, mỗi đảng viên luôn ý thức tự học hỏi, trau dồi kiến thức, nâng cao trình độ chuyên môn nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.  Luôn có ý chí chiến đấu cao, gương mẫu thực hiện nguyên tắc của Đảng, pháp luật của Nhà nước, dám nghĩ, dám làm, dám nói, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới sáng tạo và sẵn sàng đương đầu với khó khăn, thử thách, quyết liệt hành động vì lợi ích chung

Bên cạnh những kết quả đã đạt được việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minhvề phát huy ý chí tự lực, tự cường của cán bộ, đảng viên Trường chính trị Hoàng Văn Thụ vẫn còn một số hạn chế như: một số giảng viên chưa thực sự nghiêm túc trong việc học tập nâng cao trình độ chuyên môn; còn tình trạng trông chờ ỷ lại, chưa phát huy được tính năng động, sáng tạo trong thực hiện nhiệm vụ được giao. Sở dĩ còn những hạn chế trên là do một số đảng viên chưa nhận thức đúng về tầm quan trọng của việc xây dựng kế hoạch học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, công tác tự phê bình và phê bình chưa thực sự hiệu quả.

Trong thời gian tới, để việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về phát huy ý chí tự lực, tự cường của cán bộ, đảng viên Trường chính trị Hoàng Văn Thụ cần thực hiện một số giải pháp sau:

Một là,đảng ủy và chi bộ cần tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về tầm quan trọng việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về phát huy ý chí tự lực, tự cường của cán bộ, đảng viên. Từ đó, mỗi cán bộ đảng viên sẽ nhận thức được trách nhiệm của mình trong thực hiện nhiệm vụ được giao và cố gắng, nỗ lực hoàn thành tốt nhiệm vụ

Bí thư Đảng ủy và Bí thư các chi bộ ngày càng khẳng định vai trò lãnh đạo, tính tiênphong, gương mẫu, thể hiện tư tưởng vững vàng, quan điểm đúng đắn, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Thật sự là hạt nhân đoàn kết, quy tụ, tạo động lực và phát huy trí tuệ tập thể; luôn giữ vững nguyên tắc tập trung dân chủ, khách quan.Nghiêm túc tự phê bình và phê bình, thấy đúng phải cương quyết bảo vệ, thấy sai phải quyết liệt đấu tranh.

Hai là, mỗi cán bộ, đảng viên cần phát huy vai trò nêu gương trong xây dựng ý chí, khát vọng phát triển của bản thân. Không ngừng học tập, tu dưỡng, rèn luyện, trau dồi đạo đức cách mạng, tự giác nêu gương cần, kiệm, liêm, chính, lao động sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Luôn có tinh thần cầu thị, học hỏi đồng chí đồng nghiệp, nâng cao trình độ chuyên môn từ đó hoàn thành tốt và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

Ba là, đảng bộ, chi bộ và mỗi đảng viên cần nâng cao tính khoa học, tính chiến đấu trong đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, cơ hội chính trị, chủ động thông tin kịp thời, chính xác, khách quan, đúng định hướng chính trị để phòng, chống “diễn biến hòa bình”, loại thông tin xấu, độc trên internet, mạng xã hội, để cán bộ, đảng viên nhận thức đúng đắn, tích cực tham gia bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, làm cho tư tưởng tiến bộ thấm sâu vào toàn bộ đời sống xã hội, có tác dụng uốn nắn những biểu hiện lệch lạc, bồi đắp thế giới quan, phương pháp luận và niềm tin khoa học trong mỗi cán bộ, đảng viên từ đó củng cố sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng bộ và các chi bộ của nhà trường.

Là đảng viên, giảng viên công tác tại phòng Quản lý đào tạo và nghiên cứu khoa học tại Trường chính trị Hoàng Văn Thụ việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về ý chí tự lực, tự cường có ý nghĩa vô cùng sâu sắc, nhất là phát huy tinh thần dám nghĩ, dám làm. Bản thânluôn trăn trở để tìm ra những cách làm mới phù hợp thực tiễn, mang lại lợi ích chung, vì tập thể, dám nghĩ, dám làm, không đùn đẩy trách nhiệm, thấy khó không né tránh, dám chịu trách nhiệm về những việc làm của mình.Luôn gương mẫu, đi đầu trong thực hiện nhiệm vụ của người đảng viên, gương mẫu hành động, làm việc vì lợi ích chung, luôn trăn trở vì lợi ích chung, từ đó luôn tìm tòi, suy nghĩ giải pháp, biện pháp nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ được giao góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị của nhà trường

Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về ý chí tự lực, tự cường có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong giai đoạn hiện nay, đáp ứng yêu cầu thực tiễn phát triển đất nước, nguyện vọng của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta trong công cuộc đẩy mạnh toàn diện và đồng bộ sự nghiệp đổi mới đất nước, vì mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”. Đặc biệt đối với Trường chính trị Hoàng Văn Thụ, khi nhà trường đang cố gắng nỗ lực xây dựng Đề án Trường chính trị Hoàng Văn Thụ đạt chuẩn./.

ThS. Nguyễn Thị Ngọc Ánh

GV. Phòng QLĐT & NCKH