I. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ PHÁT HUY Ý CHÍ TỰ LỰC, TỰ CƯỜNG VÀ KHÁT VỌNG XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC PHỒN VINH, HẠNH PHÚC

1. Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về phát huy ý chí tự lực, tự cường.

Theo Hồ Chí Minh ý chí tự lực tự cường là không phụ thuộc vào lực lượng bên ngoài, có quan điểm độc lập trong quan hệ quốc tế. Nguyễn Ái Quốc cho rằng, cách mạng ở các nước thuộc địa (trong đó có Việt Nam) hoàn toàn có thể chủ động giành thắng lợi, không phụ thuộc việc cách mạng ở chính quốc có thắng lợi hay không. Và theo Hồ Chí Minh, ý chí tự lực, tự cường là phải nhận thức rõ sức mạnh của chủ nghĩa yêu nước và tinh thần dân tộc với chủ nghĩa quốc tế trong sáng. Hồ Chí Minh khẳng định, nhân tố mang tính quyết định của cách mạng giải phóng dân tộc chính là sức mạnh của toàn dân tộc. Ngay Trong tác phẩm Đường Kách mệnh (năm 1927), Người viết: “Chỉ ước ao sao đồng bào xem rồi thì nghĩ lại, nghĩ rồi thì tỉnh dậy, tỉnh rồi thì đứng lên đoàn kết nhau mà làm cách mệnh”^[1]. Nêu cao tinh thần độc lập tự chủ, tự lực, tự cường “đem sức ta mà tự giải phóng cho ta” nhưng “phải củng cố tình đoàn kết hữu nghị giữa nhân dân ta và nhân dân các nước bạn, nhân dân Pháp, nhân dân yêu chuộng hòa bình thế giới”. Người nhấn mạnh vấn đề có tính nguyên tắc: “Muốn người ta giúp cho, thì trước mình phải tự giúp lấy mình đã”^[2]

Ý chí tự lực, tự cường là đặc biệt chú trọng phát huy vai trò, sức mạnh của nhân dân. Trong Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến, ngày 19/12/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu rõ:Hỡi đồng bào! Chúng ta phải đứng lên! Bất kỳ đàn ông, đàn bà, bất kỳ người già, người trẻ, không chia tôn giáo, đảng phái, dân tộc. Hễ là người Việt Nam thì phải đứng lên đánh thực dân Pháp để cứu Tổ quốc. Ai có súng dùng súng. Ai có gươm dùng gươm, không có gươm thì dùng cuốc, thuổng, gậy gộc. Ai cũng phải ra sức chống thực dân Pháp cứu nước.

Một sự biện chứng nữa là theo Hồ Chí Minh ý chí tự lực, tự cường là quyết tâm bảo vệ và giữ vững nền độc lập dân tộc. Tư tưởng Hồ Chí Minh về quyết tâm bảo vệ và giữ vững độc lập dân tộc, “nhất định không chịu mất nước, không chịu làm nô lệ”. Ngay sau khi nền độc lập ra đời, đất nước ta đã phải chuẩn bị cho một cuộc kháng chiến không thể tránh khỏi. Trong Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến, Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu rõ: Chúng ta muốn hoà bình, chúng ta phải nhân nhượng. Nhưng chúng ta càng nhân nhượng, thực dân Pháp càng lấn tới, vì chúng quyết tâm cướp nước ta lần nữa! Không! Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ.

Đồng thời phát huy ý chí tự lực, tự cường là sự chủ động, chuẩn bị mọi mặt các điều kiện của cách mạng. Hồ Chí Minh Đảng muốn vững thì phải có chủ nghĩa làm cốt, trong đảng ai cũng phải hiểu, ai cũng phải theo chủ nghĩa ấy. Đảng mà không có chủ nghĩa cũng như người không có trí khôn, tàu không có bàn chỉ nam.Cương lĩnh chính trị đầu tiên do Nguyễn Ái Quốc soạn thảo được thông qua tại Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam đã nhấn mạnh đấu tranh giải phóng dân tộc, chống chủ nghĩa đế quốc thực dân và chế độ phong kiến đã suy tàn, thực hiện mục tiêu chiến lược: “Làm cho nước Nam được hoàn toàn độc lập”.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng,  của Bác tại Hội nghị Trung ương 8, Người cùng Trung ương Đảng quyết định những vấn đề lớn của cách mạng như hoàn chỉnh chủ trương chuyển hướng chỉ đạo chiến lược cách mạng, đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên hàng đầu, xử lý đúng đắn đấu tranh dân tộc và đấu tranh giai cấp, lợi ích dân tộc và lợi ích giai cấp, quyết tâm giành cho được độc lập dân tộc. Do vậy sau 30 năm ra đời Đảng ta đã lãnh đạo nhân dân ta làm nên cuộc cách mạng tháng Tám thành công và Nước Việt Nam mới độc lập ra đời (2/9/1945).

2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về về khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc

Chủ tịch Hồ Chí Minh mong muốn xây dựng đất nước giàu mạnh, mang lại tự do, ấm no, hạnh phúc cho nhân dân. Tư tưởng của Người đã được nhấn mạnh tại Đại hội II của Đảng (1951): Xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ, phú cường. Người nhiều lần nhắc nhở: Nếu nước độc lập mà dân không hưởng hạnh phúc tự do, thì độc lập cũng chẳng có nghĩa lý gì. Người đặc biệt chú trọng việc nâng cao dân trí, phục vụ công cuộc xây dựng, phát triển đất nước giàu mạnh. Trước lúc đi xa, trong Di chúc Người bày tỏ điều mong muốn cuối cùng, cũng là khát vọng tột bậc: “Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn đấu, xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới”^[3] .

Trong suốt cuộc đời hoạt dộng cách mạng của mình, Người luôn thực hiện khát vọng đất nước giàu mạnh, cường thịnh trong điều kiện Đảng cầm quyền, xây dựng chế độ mới, mưu cầu hạnh phúc, ấm no cho nhân dân. Hồ Chí Minh ngay từ khi ra đi tìm đường cứu nước đã mang khát vọng lớn lao: Độc lập cho Tổ quốc, tự do, hạnh phúc cho đồng bào. Người khẳng định: “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành” ^[4]. Cả cuộc đời hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh hiến dâng trọn vẹn cho cách mạng, chỉ có một mục đích, là phấn đấu cho quyền lợi Tổ quốc, và hạnh phúc của quốc dân.

Theo Hồ Chí Minh có khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc là phải xây dựng nền tảng kinh tế vững chắc, thực hiện một cách có kế hoạch với sự đồng lòng của Chính phủ và người dân.Hiện thực khát vọng đất nước phồn vinh, hạnh phúc theo tư tưởng Hồ Chí Minh là phải xây dựng chế độ chính trị dân chủ, tiến bộ, thật sự vì dân, xây dựng đời sống kinh tế, văn hóa - xã hội văn minh, tiến bộ với những giá trị đạo đức tốt đẹp. Muốn vậy, phải xây dựng nền tảng kinh tế vững chắc, có kế hoạch thực hiện với sự đồng lòng của Chính phủ và người dân. Ngay trong phiên họp đầu tiên của Ủy ban ngày 10/1/1946, Hồ Chí Minh phát biểu mong muốn mọi người đem tài năng tri thức lo bồi bổ về mặt kinh tế và xã hội. Làm cho dân có ăn. Làm cho dân có mặc. Làm cho dân có chỗ ở. Làm cho dân có học hành.

Hơn nữa phát huy tối đa nội lực dân tộc, tranh thủ ngoại lực, có chính sách mở cửa, thu hút đầu tư nước ngoài. Hồ Chí Minh cho rằng, việc mở cửa, hợp tác quốc tế không chỉ nhằm mục đích nhận được sự giúp đỡ của bạn bè quốc tế, mà thông qua đó thu hút ngoại lực, thu hút đầu tư, tạo ra những điều kiện phát huy tiềm năng của đất nước, phát triển kinh tế, nâng cao đời sống của nhân dân và phải luôn xuất phát từ hoàn cảnh cụ thể của đất nước, vận dụng sáng tạo lý luận vào thực tiễn để đưa ra những quan điểm, chủ trương phù hợp; không giáo điều, máy móc trong học tập kinh nghiệm của nước khác.

II. GẮN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ PHÁT HUY Ý CHÍ TỰ LỰC TỰCƯỜNG TRONG ĐÀO TẠO CÁN BỘ Ở TRƯỜNG CHÍNH TRỊ HOÀNG VĂN THỤ HIỆN NAY

Trường Chính trị Hoàng Văn Thụ là đơn vị sự nghiệp trực thuộc Tỉnh ủy, đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp và thường xuyên của Ban Thường vụ Tỉnh ủy; Trường có chức năng tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo, quản lý của hệ thống chính trị cấp cơ sở, cán bộ, công chức, viên chức ở địa phương về lý luận chính trị; chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; kiến thức và chuyên môn, nghiệp vụ về công tác xây dựng Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội; kiến thức về một số lĩnh vực khác; tham gia tổng kết thực tiễn, nghiên cứu khoa học về xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị ở địa phương. Nhà trường có tổng số 49 cán bộ, viên chức và lao động. Về trình độ chuyên môn: 42 đồng chí có trình độ đại học trở lên, trong đó:  35 đồng chí trình độ thạc sỹ(trong đó 04 đồng chí hiện đang học chương trình cao học); đại học: 07 đồng chí; trung cấp: 03 đồng chí. Trình độ lý luận chính trị: cao cấp: 29 đồng chí; trung cấp: 11 đồng chí; chưa qua đào tạo: 05 đồng chí.

Trong những năm qua, Nhà trường thường xuyên quan tâm, làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng nhằm nâng cao nhận thức về Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vềphát huy ý chí tự lực, tự cường và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh cho cán bộ, đảng viên, giảng viên và học viên. Giáo dục ý thức cảnh giác cách mạng, đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu và thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch. Đảng ủy, lãnh đạo trường đã nghiêm túc triển khai, quán triệt nội dung các văn kiện Đại hội Đảng các cấp. Tổ chức triển khai các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng đến 100% cán bộ đảng viên và quần chúng trong đảng bộ, từ đó nhận thức của cán bộ, đảng viên được nâng lên, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, có bản lĩnh chính trị vững vàng, tích cực  công tác; chấp hành nghiêm chỉnh chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, quy chế làm việc của Đảng ủy, quy chế, quy định của nhà trường và các quy định ở địa phương nơi cơ trú. 

Nhằm nâng cao trình độ trong nhữnng năm qua cán bộ, giảng viên nhà trường không ngừng tham gia học tập nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ học thạc sỹ, học cao cấp lý luận chính trị; tham gia học các lớp bồi dưỡng kiến thức quản lý nhà nước trình độ chuyên viên, chuyên viên chính, chuyên viên cao cấp, kỹ năng lãnh đạo, quản lý cấp phòng, lớp bồi dưỡng kiến thức kinh điển chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh…nhằm làm tốt hơn công tác đào tạo, bồi dưỡng, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị mới.Tuy nhiên bên cạnh đó còn một số hạn chế như: có giảng viên chưa chủ động tích cực trong việc tự nghiên cứu học tập, chưa đổi mới phương pháp nghiên cứu, phương pháp giảng dạy. Chưa tích cực, chủ động thực hiện nghiên cứu khoa học, nghiên cứu thực tế…Qua khảo sát về chất lượng sau công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ có thể khẳng định những năm qua đạt được kết quả như trên là do cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở đã thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng, củng cố đội ngũ cán bộ, công chức cơ bản đủ về số lượng, đạt chuẩn theo quy định đối với từng vị trí công tác để từng bước đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ mới; công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng cán bộ được chú trọng. Chất lượng, hiệu quả quản lý đội ngũ cán bộ, công chức được nâng cao, bảo đảm thực sự dân chủ, công khai, đúng quy định. Đến nay, đội ngũ cán bộ, công chức từ tỉnh đến cơ sở có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định mục tiêu, lý tưởng cách mạng của Đảng; có lối sống lành mạnh, uy tín đối với nhân dân; gương mẫu chấp hành đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các quy định của cơ quan, đơn vị; luôn đề cao tinh thần trách nhiệm phục vụ nhân dân; tác phong, lề lối làm việc có nhiều chuyển biến tích cực; năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành và thực thi nhiệm vụ được nâng lên góp phần quan trọng vào việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị ngày càng trong sạch, vững mạnh. Tuy nhiên bên cạnh những kết quả tích cực đó, sau sắp xếp tổ chức bộ máy hành chính cấp xã còn gặp một số khó khăn như: chưa phát huy được năng lực, sở trường trong thực hiện công việc của cán bộ, công chức; môi trường làm việc, yếu tố tâm lý, sinh lý còn có những tâm tư, cơ sở vật chất, trang thiết bị có nơi chưa đảm bảo yêu cầu nhiệm vụ; chưa nhận thức rõ được ý thức tự lực, tự cường mà vẫn có nơi có lúc còn trông chờ ỷ lại cấp trên.

Để tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, về phát huy ý chí tự lực, tự cường dân tộc, khát vọng cống hiến, phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc,cán bộ, đảng viên, giảng viên và học viên góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và nhiệm vụ cách mạng trong tình hình mới cần tập trung thực hiện một số nội dung sau:

Một là, cán bộ đảng viên, giảng viên và học viên cần nhận thức sâu sắc, thấm nhuần tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Coi đây là công việc thường xuyên, không thể thiếu đối với mỗi cán bộ, đảng viên, giảng viên và học viên. Nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên về nội dung, giá trị và ý nghĩa to lớn của tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Tư tưởng Hồ Chí Minh cùng với chủ nghĩa Mác - Lênin là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng. Học tập và làm theo Bác để Đảng ta và mỗi cán bộ đảng viên, giảng viên và học viênxứng đáng với vai trò, sứ mệnh lãnh đạo cách mạng Việt Nam và sự tin cậy của nhân dân.

Hai là, Đảng uỷ, lãnh đạo trường, các chi bộ khoa, phòng và tổ chức đoàn thể thường xuyên đưa nội dung làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh vào chương trình, kế hoạch hành động thực hiện nghị quyết của chi bộ khoa phòng, lớp học gắn với nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ hiện nay. Kết hợp chặt chẽ giữa học tập với làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của mỗi cơ quan, đơn vị và công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; giải quyết hiệu quả các khâu đột phá và các vấn đề trọng tâm trong thực hiện nhiệm vụ chuyên môn.

Ba là, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động cán bộ, đảng viên, giảng viên và học viên tham gia các phong trào thi đua yêu nước trong từng giai đoạn. Đẩy mạnh tuyên truyền, gắn việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh với các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước của các cấp, các ngành, nhằm lan tỏa, khơi dậy tinh thần cống hiến, khát vọng phát triển địa phồn vinh, hạnh phúc, ý chí tự cường và phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Mỗi cán bộ, đảng viên, giảng viên và học viên nhận thức sâu sắc và tự giác thực hiện bổn phận, trách nhiệm của bản thân, gắn bó chặt chẽ, liên hệ mật thiết với nhân dân, “trọng dân, gần dân, tin dân, hiểu dân, học dân, dựa vào dân và có trách nhiệm với dân”, thực hiện có hiệu quả phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”, làm cho tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh thật sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của đời sống xã hội.

Bốn là, nêu cao trách nhiệm nêu gương trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về ý chí, tự lực, tự cường dân tộc, khát vọng phát triển đất nước phồn vinh trong cán bộ, đảng viên,giảng viên và học viên nhất là người đứng đầu. Đề cao việc phát huy vai trò, trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầucác tổ chức, đơn vị, theo phương châm cán bộ có chức vụ càng cao càng phải gương mẫu, khẳng định vai trò lãnh đạo, tính tiên phong, gương mẫu “trên trước, dưới sau”, “đảng viên đi trước, làng nước theo sau”. Mỗi cán bộ, đảng viên, giảng viên và học viên cần phát huy vai trò nêu gương trong xây dựng ý chí, khát vọng phát triển của bản thân và của cơ quan, đơn vị. Mỗi cán bộ, đảng viên, giảng viên và học viên tự nêu gương sáng, trong thực hiện nhiệm vụ tại cơ quan, đơn vị. Đây là điều kiện tiên quyết để khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.

Năm là, nâng cao tính khoa học, tính chiến đấu trong đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, cơ hội chính trị. Chủ động thông tin kịp thời, chính xác, khách quan, đúng định hướng chính trị để cán bộ, đảng viên, giảng viên và học viên tích cực đấu tranh phòng, chống “diễn biến hòa bình”, bảo vệ nền tảng tư tưởng chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của Đảng. Đồng thời đẩy mạnh việc thực hiện Kết luận số 01-KL/TW ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về “Tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, XII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng.

Sáu là, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả việc nghiên cứu, vận dụng và phát triển chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào trong giảng dạy, học tập, nghiên cứu khoa học đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp đào tạo bồi dưỡng, nâng cao chất lượng dạy tốt, học tốt trong tình hình mới, theo hướng khoa học, sáng tạo, hiện đại và gắn lý luận với thực tiễn, phù hợp với từng nội dung, chương trình. Tập trung nghiên cứu, xác định và triển khai xây dựng hệ giá trị văn hóa và chuẩn mực đạo đức, văn hoá trường Đảng gắn với giữ gìn, phát triển hệ giá trị văn hoá, đạo đức con người Việt Nam trong thời kỳ mới./.

ThS. Lăng Văn Thăng

GVC. Khoa Nhà nước và pháp luật